«Sevillako zezen-plaza» pintura berriki eskuratu izana aukera ona da Mariano Fortuny (1838-1874) Reusko egilearen gutxi baloratutako zenbait alderdi aztertzeko. Nahiz eta erabateko adostasuna dagoen XIX. mendeko Espainiako pintorerik onena eta internazionalena dela uste izateko –Goyaren ondoren–, egia esan, mendebaldeko artearen historiari egindako ekarpen merezimenduzkoaren balorazioak ez du irakurketa murritzegia egiten jakin, talentu sortzaile izugarria duen nortasunak ematen dituen aukerei buruz.

Museu Nacional d’Art de Catalunyako Marrazki eta Grabatuen Kabineteko buru Francesc Quílez Corellak emango duen hitzaldiaren helburuetako bat da pintorearen lana ikustera hurbildu diren guztien –baita ondoen ezagutzen dutenen ere– iruditeria herrikoia elikatu duten topiko eta estereotipo batzuk gainditzea. Nagusitu den balorazioa Pompier lengoaiaren formuletan ainguratutako sortzaile gisa kategorizatzea izan da, birtuosismo tekniko miresgarria eta gustu preziosista nagusi dituen estiloarekin. Hala ere, gutxik erreparatu diote artistaren bestelako profil bati: irakurketa interpretatiboen sorta amaigabe bat irekitzen duen eta aurrez ezarritako ereduari objekzio batzuk planteatzen dizkion aurpegi ezezagunago bati.

Aura perfekzionistaren kontra, haren obran elementu ugari aurkitzen ditugu, berritzaileak, originalak eta behar bezain erakargarriak, aurreiritzi jakin batzuk zalantzan jartzeaz gain, ezusteko proposamenez betetako iruditegi emankor bati arreta jartzeko beharra planteatzen digutenak. Izan ere, Fortunyk portaera kontraesankorra izan zuen, ekoizpen asko amaitu gabe utzi baitzituen eta modernitate artistikoaren bideari ekiteko gai izan baitzen, hizkuntza konbentzionalenetik aldenduz. Garaiko kritikari batzuen ustez demeritutzat jo zena, sentiberatasun garaikidearen ustez elementu disruptiboa da, denbora igaro arren indar magnetiko handia duena eta, zalantzarik gabe, indarrean dagoena oraindik.

Francesc Quílez Corella Museu Nacional d’Art de Catalunyako Marrazki eta Grabatuen Kabineteko burua da.